Spirituele zorg in de palliatieve zorgverlening

Meer info

Eigen aan palliatieve zorg is dat het inzet op “het voorkomen en verlichten van lijden door het vroegtijdig signaleren en behandelen van pijn van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard”. Wat bedoelen we hier eigenlijk mee? Wat zegt wetenschappelijk onderzoek hierover? Hoe kan je spirituele pijn herkennen op de werkvloer en hier op een zinvolle manier zorg voor dragen, zonder dat dit té veel extra tijd vraagt van zorgverleners?

Tijdens 4 namiddagen (13u30-17u)  kom je antwoorden op het spoor. Met behulp van enkele screenings- en gesprekstools (Spiritwijzer, Diamantmodel, Corfit) leren we spirituele pijn te detecteren en observaties te registreren.

In de vorming zoomen we eerst in op zinvragen- en uitspraken. Geconfronteerd met de eindigheid van het leven, vragen mensen zich soms af: ‘Waarom moet deze ziekte mij nu overkomen?’ of ‘Wat moet er met mijn partner/kinderen/ouders gebeuren als ik er niet meer ben?’. Hoe reageer je op dergelijke vragen? En hoe ga je om met de onmacht die deze vragen ook bij jou teweegbrengen?

-          Door stil te staan bij de eigenheid van zinvragen, maar ook bij jouw eigen ‘innerlijke ruimte’ als vorm van zelfzorg, leren we deze vragen op een andere manier hanteren.

-          Via herkenbare filmfragmenten en (eigen) casussen uit de praktijk verfijnen we bovendien onze vaardigheden om hierover in gesprek te gaan met zorgvragers/naastbetrokkenen.

Naast ‘zinvolle gespreksvoering’ hebben we verder ook aandacht voor datgene wat zorgverleners nog kunnen doen, maar vooral kunnen ‘betekenen’ voor zorgvragers, die door hun laatste palliatieve fase, niet meer of amper nog kunnen spreken.

Programma

29 Februari 2024 - Lesnamiddag 1: Spirituele zorg: Wat? Waarom? Hoe?  

1.       Wat zegt wetenschappelijk onderzoek over spiritualiteit, spirituele zorg en de impact op gezondheid?

2.       Hoe kan je spirituele pijn herkennen?

a.       Wat zijn de meest voorkomende spirituele noden van palliatieve patiënten?

b.       Welke tools kunnen ons helpen bij het herkennen van spirituele pijn?

3.       Hoe bied je ondersteuning aan zorgvragers en naastbetrokkenen die worstelen met spirituele pijn?

a.       Wat zegt de Spiritwijzer Thuiszorg hierover?

b.       We bekijken ook wat zinvragen precies zijn vanuit het boek ‘Zingevende gespreksvoering’. Welke houdingen zijn nodig om met zinvragen om te kunnen gaan gezien de eigenheid van deze soort vragen?

21 Maart 2024 - Lesnamiddag 2: Spirituele pijn detecteren en opvangen met behulp van de tool ‘Zingevende gespreksvoering’ en het Corfit-model  

1.       Bespreking van enkele casussen vanuit Spiritwijzer Thuiszorg

2.       We verdiepen onze ‘zingevende gespreksvoering’ met enkele tools uit het boek ‘Zingevende gespreksvoering: helpen als er geen oplossingen zijn’. Hoe kan dit onze basisvaardigheden nog aanscherpen?

3.       Daarnaast diepen we uit wat ‘doodsangst’ is en hoe je mensen hierin kan ondersteunen (boek ‘Bang voor kanker’ van Goedele Van Edom)

4.       Hoe kan het Corfit-model van Katrien Cornette onze observaties nog aanscherpen?

 

18 April 2024 - Lesnamiddag 3: Spirituele pijn detecteren en opvangen met behulp van het diamantmodel

1.       Bespreking van enkele casussen vanuit het Corfit-model en zingevende gespreksvoering

2.       Met het ‘diamantmodel’ graven we nog wat dieper in de manier waarop mensen zin geven/zoeken aan hun leven en hoe dit herkenbaar of soms heel verborgen tot uiting komt. We bekijken enkele casussen die de cursisten mee brachten tegen les 2 en les 3 vanuit het perspectief van dit model. Werpt dit model nog een nieuw licht op de casus? Biedt dit nieuwe inzichten? 

 

2 Mei 2024 - Lesnamiddag 4: Spirituele zorg: teamwork

1.       Bespreking van enkele casussen vanuit het diamantmodel.

2.       Wat kan je doen als de zorgvrager niet meer kan spreken? Hoe kan je dan toch spirituele zorg verlenen?

3.       Evaluatie van de modellen: welk model neem jij mee naar jouw praktijk? Waarom?

4.       Hoe kan je dit model implementeren binnen je team? Hoe kan je collega’s ook warm maken om hiermee aan de slag te gaan?

 

Werkvorm:

Na iedere vormingsnamiddag krijg je een praktijkgerichte opdracht mee. Tijdens de volgende namiddagen wordt over deze praktijkervaringen uitgewisseld.

Docenten:

Docent: Elien Rogiers, stafmedewerker dienst zorgpastoraat bisdom Brugge en wetenschappelijk medewerker aan de KU Leuven

Co-begeleider: Els Arnout heeft jarenlange ervaring opgebouwd als verpleegkundige op kritische diensten waar ze dikwijls met palliatieve patiënten en eindelevensvragen in contact kwam. Daarnaast was ze docent in ZoWe Verpleegkunde en stagebegeleidster in woonzorgcentra, op spoed en op de palliatieve eenheid.   

Attest 

Getuigschrift permanente vorming

Meer opleidingen op Continue.be
Continue bundelt alle opleidingen levenslang leren van KU Leuven, LUCA School of Arts, hogescholen Odisee, Thomas More, UCLL en VIVES. Bekijk het grootste aanbod vervolgopleidingen van Vlaanderen en Brussel op Continue.